Ung thư thanh quản
Ở Việt Nam, ngày càng gặp nhiều trường hợp ung thư thanh quản, đơn thuần hơn là ung thư thanh quản hạ họng. Hằng năm tại Bệnh viện tai mũi họng Trung ương thường khám và điều trị cho khoảng hơn 100 bệnh nhân ung thư thanh quản, đứng hàng thứ 2 sau ung thư vòm mũi họng trong chuyên khoa tai mũi họng. Nam gặp nhiều hơn nữ với tỷ lệ khoảng 10/1. Tuổi thường gặp từ 40-69. Đây là 1/17 bệnh trong danh mục bệnh tật, dị dạng, dị tật có liên quan đến phơi nhiễm bởi chất độc hóa học/dioxin mà Bộ Y tế vừa ban hành tại Quyết định số 09/2008.
Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ: Thuốc lá, rượu, sự phối hợp giữa rượu - thuốc lá có nguy cơ cao hơn. Yếu tố nghề nghiệp: làm việc trong nhà máy hóa chất, mỏ có nikel, amiante, chrome... Đã bị tia xạ vùng trước cổ. Viêm thanh quản mạn tính, nhiễm khuẩn vùng răng miệng, tai mũi họng dai dẳng, thiếu dinh dưỡng, thiếu vitamin... Tình trạng sừng hóa, bạch sản, u nhú dây thanh được coi là tình trạng tiền ung thư.
Vị trí thường gặp của ung thư thanh quản là dây thanh chiếm tới 70% trong số ung thư thanh quản nói chung. Khi khám thấy khối u có dạng sùi, có thể là loét, bạch sản.
Nếu quan sát dưới kính hiển vi thấy khối u được cấu tạo chủ yếu là ung thư tế bào vảy, còn ung thư tổ chức liên kết rất hiếm gặp.
Triệu chứng: Thường gặp là rối loạn giọng nói, giọng khàn, cứng, dai dẳng kéo dài và tăng dần. Điều trị nội khoa không đỡ, cứ tăng dần tới mức độ nói rất khàn, nói mệt và kèm các dấu hiệu ho kích thích, ho ra đờm có mùi rất hôi.
Các dấu hiệu xuất hiện muộn: Ho khạc đờm nhày lẫn máu, đau vùng cổ, trước thanh quản, có thể đau lan lên tai, khó chịu ở họng, cảm giác như có dị vật, khó thở thanh quản; khi khối u lang rộng che lấp lòng thanh quản, rối loạn về nuốt; có khi khối u lan ra ngoài thanh quản đến hạ họng gây ra nuốt vướng, nghẹn, đau, nuốt tắc.
Hạch cổ: Thường xuất hiện muộn, chủ yếu là nhóm cảnh giữa.
Thăm khám lâm sàng: Nhìn, sờ vùng trước thanh quản, sụn giáp ở giai đoạn khối u lan rộng ra trước thấy vùng cổ trước cứng như mai rùa và mất dấu hiệu lọc cọc thanh quản cột sống.
Soi thanh quản tìm u sùi, loét, thâm nhiễm, bạch sản sừng hóa trắng, u nhú... Đánh giá độ lan rộng của khối u vào hạ họng hay miệng thực quản.
Khám toàn thân tìm tình trạng nhiễm độc của ung thư hay có kèm khối u thứ 2.
Thăm khám thanh quản chú ý các tổn thương sùi, loét hay thâm nhiễm sừng hóa, bạch sản trắng của dây thanh và sự di động của sụn phễu. Khi khối u lan rộng ra hạ họng được gọi là ung thư thanh quản hạ họng.
Chẩn đoán xác định bằng: Chụp film cổ nghiêng, chụp tomo thanh quản, chụp CT scanner phát hiện độ mờ, độ lan rộng, phá hủy của u. Siêu âm vùng cổ để phát hiện hạch cổ to, dính, thâm nhiễm xung quanh; sinh thiết tổ chức u để chẩn đoán giải phẫu bệnh, làm hạch đồ xác định tế bào học.
Chẩn đoán phân biệt:
- Lao thanh quản: Thường xuất hiện sau lao phổi. Phải có xác định của chẩn đoán giải phẫu bệnh lý và trực khuẩn.
- U lành tính của thanh quản: như papilloma, polyp, hạt xơ...
- Viêm thanh quản mạn tính.
Điều trị và tiên lượng
Giai đoạn sớm: Cắt dây thanh.
Giai đoạn muộn: Cắt thanh quản bán phần, hoặc cắt thanh quản toàn phần. Phẫu thuật nạo vét hạch cổ kèm theo. Tia xạ hậu phẫu. Điều trị hóa chất phối hợp. Chú ý nâng cao thể trạng và tình trạng miễn dịch chung.
Phục hồi giọng nói sau cắt bỏ thanh quản toàn phần có 3 phương pháp:
- Lắp van phát âm khí thực quản.
- Tập nói giọng thực quản.
- Dùng dụng cụ thanh quản điện.
Tiên lượng bệnh: Phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh, phụ thuộc vào chọn lựa phương pháp điều trị đúng và triệt để. Đây là một trong các bệnh lý ung thư vùng tai mũi họng có thể mổ cắt bỏ được triệt để và có thể phục hồi phát âm tốt. Tiên lượng sống sau 5 năm đạt trên 70%. Tiên lượng xấu khi xuất hiện ung thư thứ 2.
Những điều cần chú ý:
- Cần đi khám phát hiện sớm khi có các dấu hiệu gợi ý: khàn tiếng kéo dài.
- Cần chú ý tâm lý người dân sợ ung thư nên có khi lẩn tránh không đi khám sớm hoặc từ chối các phương pháp điều trị.
- Thăm khám định kỳ theo quy định chung của ung thư: Khám lại mỗi tháng 1 lần trong 3 tháng đầu sau mổ; sau đó 3 tháng khám lại 1 lần trong năm đầu tiên (không tính 3 tháng đầu); tiếp theo 6 tháng khám 1 lần trong 2 năm; cuối cùng là mỗi năm khám lại 1 lần cho đến khi đủ 5 năm sau điều trị.
Theo Sức Khỏe & Đời Sống
Đăng ký nhận feed của phản hồi này
- 19/08/2009 13:24 - Ung thư buồng trứng
- 19/08/2009 13:24 - Ung thư âm hộ
- 19/08/2009 13:22 - Ung thư xương
- 19/08/2009 13:21 - Ung thư tai mũi họng
- 19/08/2009 13:18 - Ung Thư Tuyến Giáp
- 19/08/2009 13:15 - Ung Thư Tuyến Giáp Trạng
- 19/08/2009 13:11 - Khối U trung thất
- 11/08/2009 21:19 - Chưa bệnh nhân nào khỏi nhờ thuốc đông y trị ung thư
- 14/07/2009 15:45 - Phân biệt nốt ruồi với các vết ung thư da
- 07/07/2009 05:02 - Ung thư da dễ “kéo theo” một bệnh ung thư khác
