UG Health

Đái tháo đường thường diễn biến có tính chất âm thầm, ảnh hưởng lên hầu hết mọi cơ quan chính trong cơ thể, nhưng nếu có các hiểu biết cơ bản về những biến chứng của bệnh, bạn hoàn toàn có thể làm giảm đáng kể nguy cơ của những biến chứng ấy.

Nguồn: phapluattp.vn

Đái tháo đường tạo ra những biến chứng trước mắt và lâu dài, các biến chứng sớm đòi hỏi phải được điều trị khẩn cấp. Biến chứng lâu dài tiến triển dần dần gây tàn phế và đe doạ tính mạng người bệnh.

Biến chứng sớm

* Hạ đường huyết (hypoglycemia):

Xảy ra khi nồng độ đường huyết dưới 60 mg/dl. Phổ biến ở những người điều trị bằng insulin, nhưng cũng có thể xảy ra khi sử dụng thuốc uống có tác dụng tăng hoạt động của insulin.

Đường huyết có thể giảm do nhiều nguyên nhân, bao gồm nhịn ăn, hoạt động thể lực căng thẳng hơn mức bình thường hoặc không điều chỉnh thuốc khi đường huyết thay đổi. Triệu chứng cơ năng và thực thể sớm bao gồm đổ mồ hôi, run, yếu cơ, đói bụng, choáng váng và nôn ói.Nếu đường huyết dưới 40 mg/dl, có thể nói lắp, ngủ gà và lầm lẫn. Nếu có các dấu hiệu kể trên, ăn hoặc uống những chất có thể làm tăng đường huyết như kẹo, soda, nước trái cây hoặc viên glucose.

Thỉnh thoảng nồng độ glucose trong máu có thể giảm rất thấp và bệnh nhân có thể đi vào hôn mê. Tình trạng này đe doạ mạng sống của bệnh nhân. Điều trị tốt nhất là tiêm glucagon, một loại hormone có chức năng kích thích việc phóng thích glucose vào máu. Gia đình và bạn của bệnh nhân nên biết cách tiêm glucagon và luôn mang theo thuốc này bên người.

* Tăng đường huyết (Hội chứng Đái tháo đường ưu trương):

Tình trạng này gây ra do lượng đường trong máu tăng quá cao – lớn hơn 600 mg/dl – trong máu trở nên “đậm đặc” đường. Chủ yếu xảy ra ở Đái tháo đường typ 2, đặc biệt là khi không theo dõi lượng đường trong máu hay không biết có bệnh Đái tháo đường.

Nó cũng có thể xảy ra khi dùng corticoid liều cao, uống rượu với số lượng lớn, stress, có bệnh lý khác hay nhiễm trùng đi kèm. Triệu chứng bao gồm khát nước và tiểu nhiều, yếu cơ, chuột rút ở chân, lầm lẫn, co giật và có thể đi vào hôn mê. Nếu đường huyết tăng trên 600 mg/dl, phải điều trị ngay lập tức. Nếu không điều trị tình trạng này có thể dẫn tới tử vong.

* Tăng Acid trong máu (Đái tháo đường nhiễm ceton):

Thỉnh thoảng tế bào đói năng lượng khi cơ thể bắt đầu giảm trọng, tạo ra ngộ độc acid gọi là nhiễm ceton. Điều này thường xảy ra ở Đái tháo đường typ 1. Triệu chứng cơ năng và thực thể – gồm mất cảm giác thèm ăn, nôn ói, sốt, đau dạ dày ngửi được mùi ceton trong hơi thở của bệnh nhân – có thể nhầm lẫn với bệnh cúm.

Bạn nên kiểm tra lượng ceton dư trong nước tiểu, rất có ý nghĩa khi lượng đường trong máu thường xuyên trên 240 mg/dl. Bạn cũng có thể mua test thử nồng độ ceton ở các hiệu thuốc để thực hiện nó ở nhà. Nếu kết quả cho thấy lượng ceton cao, nên đến khám BS. Nếu không điều trị tình trạng nhiễm ceton này có thể dẫn đến hôn mê và tử vong.

Biến chứng lâu dài

Tổn thương thần kinh. Hơn ½ số người bị Đái tháo đường có biểu hiện tổn thương thần kinh. Các nhà nghiên cứu cho rằng do lượng đường trong máu quá cao đã làm tổn thương các mạch máu nhỏ nuôi dây thần kinh. Triệu chứng tùy thuộc vào thần kinh nào bị ảnh hưởng. Thường gặp nhất là ảnh hưởng đến thần kinh cảm giác ở chân và cánh tay. Triệu chứng thường gặp là cảm giác kiến bò, tê, bỏng rát và đau bắt đầu ở đầu ngón và lan dần lên phía trên. Nếu không điều trị sẽ dẫn đến mất cảm giác và nhiễm trùng ở chi. Ngoài ra, Tổn thương thần kinh chi phối đường tiêu hoá có thể gây nên buồn nôn, ói, tiêu chảy hoặc táo bón.

* Tổn thương thận:

Thận có chứa hàng triệu vi mạch có chức năng lọc các chất cặn bã của cơ thể từ máu và thải ra ngoài qua đường nước tiểu. Nhưng bệnh lý Đái tháo đường có thể gây nên tổn thương các mạch máu nầy trước khi có biểu hiện lâm sàng. Người có Đái tháo đường typ 1 bị ảnh hưởng bởi nguy cơ này nhiều hơn vì diễn tiến bệnh kéo dài. Vào lúc bộc lộ thành triệu chứng như phù mắt cá chân, cẳng chân hoặc tay, thiếu máu, hơi thở ngắn, và tăng huyết áp, là khi tổn thương đã tiến xa. Nặng hơn nữa có thể dẫn đến suy thận không hồi phục, đòi hỏi phải chạy thận nhân tạo hay ghép thận.

* Tổn thương mắt (bệnh lý võng mạc):

Hầu như tất cả bệnh nhân Đái tháo đường typ 1 và hơn 60% bệnh nhân Đái tháo đường typ 2 bị tổn thương mạch máu võng mạc vào lúc Đái tháo đường đã diễn tiến được 20 năm. Bệnh Đái tháo đường cũng gây đục thuỷ tinh thể và tăng nhãn áp. Nhiều người có khi chỉ bị tổn thương nhẹ ở mắt, nhưng tổn thương có thể trầm trọng. Đái tháo đường có thể gây mù trong số người lớn ở Mỹ.

* Bệnh lý mạch máu và tim:

Đái tháo đường làm gia tăng xuất hiện những vấn đề bệnh lý tim mạch, gồm bệnh lý mạch vành với đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, xơ hoá động mạch và cao huyết áp. Nó làm tăng nồng độ triglycerid trong máu và làm giảm nồng độ của lipoprotein tỷ trọng cao – một loại cholesterol giúp bảo vệ chống lại bệnh tim.

* Nhiễm trùng:

Nồng độ đường huyết cao làm giảm khả năng miễn dịch và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Miệng, nướu răng, phổi, da. Chân, thận, bàng quang và vùng sinh dục là những cơ quan dễ bị nhiễm trùng.