Trẻ 5 tuổi rất dễ đồng cảm với những trẻ cùng giới tính với mình. Chúng nhận được những nét cơ bản về cơ thể và những người khác giới tính với mình. Tuy nhiên chúng vẫn có rất nhiều câu hỏi: trẻ em được sinh ra như thế nào, tại sao mẹ và bố đều có hai ti…
Không những thế khi ở trường, một đứa trẻ cũng tiếp xúc với bè bạn cùng tuổi, hay anh chị nhiều tuổi hơn, giai đoạn này trẻ biết được nhiều điều. Chính vì thế trẻ có thể tin vào bất cứ chuyện gì mà trẻ nghe được từ bạn bè và tất nhiên có những điều sai với thực tế.
|
Bố và mẹ không nên lảng tránh những câu hỏi của con.
|
Ở độ tuổi này trẻ rất hồn nhiên khi đưa ra những câu hỏi về hoạt động giới tính và mong muốn được nghe những câu trả lời tỉ mỉ. Tuy nhiên cha mẹ thường hay ngại và né tránh những chủ đề đó. Vậy bạn phải nói với trẻ như thế nào và trả lời các câu hỏi của trẻ ra sao?
Nói với trẻ thế nào về chuyện ấy?
1. Bình tĩnh và thoải mái: Khi trẻ có những câu hỏi về tình dục (hay bất kỳ một chủ đề khó nói nào), cách tốt nhất là bạn không nên cho rằng đó là chuyện đáng xấu hổ và bị cấm kỵ. Dĩ nhiên điều này nói dễ hơn làm. Phần lớn các bậc cha mẹ rất ngại khi nói về tình dục với con cái. Tuy khó khăn, nhưng bạn hãy cố gắng trả lời những câu hỏi của trẻ thật cởi mở, chân thành.
Nếu bạn thấy quá khó khăn khi nói về chuyện này thì bạn hãy tập nói về các vấn đề đó, có thể một mình, hoặc có thể với chồng/vợ. Jerome Kagan - Giáo sư tâm lý học tại trường ĐH Harvard - đưa ra lời khuyên: “Khi giải thích những vấn đề khó, tế nhị, điều quan trọng là cha mẹ không được thể hiện sự ngượng nghịu, lo lắng của mình. Trẻ chú ý giọng điệu, chứ không chú ý từ ngữ”.
2. Trả lời đơn giản: Câu trả lời tốt nhất đối với trẻ là ngắn gọn và đơn giản. “Em bé sinh ra như thế nào? Ồ, đó là điều rất thú vị con yêu: Tinh trùng do cha sinh ra kết hợp và trứng do mẹ sinh ra sẽ kết hợp với nhau ở trong cơ thể mẹ - chỗ đó gọi là dạ con và là nơi em bé dần dần lớn lên”. Khi bạn không muốn mình nói như một bác sĩ, bạn nên gọi tên chính xác các bộ phận trên cơ thể (ví dụ gọi là dương vật, âm đạo). Nó sẽ giúp bạn bớt cảm giác xấu hổ khi nói về tình dục và thấy rằng đây là điều rất bình thường.
Một số trẻ sẽ thoả mãn với câu trả lời đó của bạn, nhưng một số trẻ khác có thể tiếp tục hỏi: “Thế trứng mà mẹ nói tới có giống với trứng để trong tủ lạnh không? Cha giữ tinh trùng ở đâu? Chúng có uống nước không? Em bé có thể nhìn hay nghe thấy điều gì khi nằm trong bụng mẹ không?”. Hãy trả lời những câu hỏi của trẻ tới khi trẻ thấy hài lòng, nhưng đừng đưa quá nhiều thông tin nếu trẻ muốn dừng lại và khi đó bạn hãy chơi búp bê với trẻ.
3. Khuyến khích sự quan tâm của trẻ: Cho dù câu hỏi của trẻ là gì, thì cũng đừng trả lời trẻ một cách cáu kỉnh: “Con có ý tưởng đó từ đâu vậy?” và đừng cố gắng đưa câu chuyện theo bất cứ hướng nào khác. Nếu không, trẻ có thể ngầm hiểu câu hỏi của mình là điều cấm kỵ và sẽ thấy xấu hổ khi nghĩ tới chúng.
Pepper Schwartz, Giáo sư xã hội học tại trường ĐH Washington ở Seattle và là tác giả cuốn sách Ten Talks Parents Must Have With Their Children About Sex and Character (Tạm dịch: 10 điều cha mẹ phải nói với con về tình dục và tính cách) - cho rằng: “Bạn cần trở thành ông bố/ bà mẹ có thể cho con hỏi được mọi điều. Trẻ sẽ biết bạn thích kiểu nói chuyện nào. Dần dần trong đầu trẻ hình thành nên bức tranh về những điều trong cuộc sống và thường thì đó là những điều không chính xác. Bạn cần giúp trẻ biết được sự thật và để xoa dịu những lo lắng của trẻ”.
Vì thế, bạn hãy trả lời câu hỏi của trẻ và khuyến khích trẻ hỏi: “Ồ, đó là một câu hỏi rất hay! Con hãy hỏi mẹ/cha bất cứ khi nào con muốn”. Nếu bạn không biết chính xác câu trả lời, thì hãy nhẹ nhàng nói với trẻ, “Con yêu, mẹ/ cha không chắc chắn lắm, nhưng không sao, chúng ta sẽ cùng tìm ra câu trả lời.”
Dĩ nhiên bạn không biết được khi nào trẻ sẽ đưa ra câu hỏi. Thậm chí, trẻ có thể làm bạn xấu hổ trong một số tình huống, nhưng bạn cố gắng đừng lảng tránh trẻ. Sự hài lòng mà bạn thể hiện khi nói chuyện với trẻ sẽ là món quà trẻ rất cần để bước qua từng chặng đường đầy bỡ ngỡ từ tuổi thơ, tới thời niên thiếu và cả sau này.
4. Tận dụng cơ hội hàng ngày để dạy trẻ: Trẻ có thể đưa ra mọi câu hỏi. Ở độ tuổi này trẻ có thể bắt đầu biết khá nhiều về bản năng giới tính và sự sinh nở thông qua việc quan sát dê mẹ chăm sóc dê con trong vườn thú hoặc tình cờ tìm thấy một chú chim non bên đường, trẻ sẽ hỏi bạn trứng chim vỡ ra như thế nào. Rất nhiều sách và phim dành cho trẻ cũng nói về em bé và việc em bé được sinh ra như thế nào.
5. Dạy trẻ sự riêng tư: Trẻ cần hiểu được thời gian riêng tư, trẻ cũng cần biết trẻ phải gõ cửa trước khi vào phòng nếu cửa phòng đang đóng. Trẻ có thể mong muốn hoặc không mong muốn sự riêng tư trong độ tuổi này. Trẻ sẽ hiểu rõ hơn những nguyên tắc trong gia đình nếu như bạn cũng thực hiện những nguyên tắc đó.
Một đứa trẻ nên biết những phần riêng tư là riêng tư và không ai được xâm phạm vào đó, trừ bố, mẹ, anh/chị hoặc bác sĩ, nhưng cũng chỉ giúp trẻ như khi trẻ đi vệ sinh xong hoặc khi cần khám bệnh cho trẻ. Hãy dạy trẻ biết rằng, nếu có bất kỳ ai khác cố tình xâm phạm vào nơi riêng tư của trẻ, thì trẻ nên nói “Không” và trẻ nên nói điều đó để cha, mẹ hoặc một người đáng tin cậy, gần gũi với trẻ được biết.
Ngô Quý
Theo Parentcenter
Giáo dục cho trẻ về sex như thế nào? (Phần I)
Đăng ký nhận feed của phản hồi này
