Tôi có cháu trai 9 tuổi. Khi sinh cháu nặng 3,1kg, cháu ăn ngủ rất ngoan, ít khi quấy khóc. Nhưng nay tôi thấy cháu phát triển trí tuệ chậm hơn các trẻ cùng tuổi. Xin hỏi bằng cách nào để phát hiện sớm và điều trị như thế nào?

Phạm Thị Nga (Nghệ An)

Trẻ chậm phát triển tâm thần không phải là một đơn thể bệnh mà là một nhóm trạng thái bệnh lý khác nhau về nguyên nhân nhưng biểu hiện chung là sự trì trệ về phát triển tâm thần có tính bẩm sinh, hoặc mắc phải chủ yếu trong 3 năm đầu khi hệ thần khinh chưa hoàn chỉnh về cấu trúc. Có thể phát hiện sớm ở những tuần lễ đầu tiên như không có nhu cầu ăn bú (có thể kéo dài vài tháng), trẻ ít cựa quậy, ít hoặc không khóc, chậm cười, chập phản ứng theo tiếng động, chậm phát triển về tâm vận động như lẫy, ngồi, bò, đứng, đi, nói... chậm biết nhai. Trẻ chậm phát triển tâm thần thường có biểu hiện lâm sàng rõ rệt hay kín đáo ngay từ những tuần đầu. Tuy nhiên, có một số trẻ phát triển bình thường tới một tuổi nào đó (thường trước 3 tuổi) rồi mới biểu hiện chậm phát triển tâm thần. Ngược lại có trẻ có biểu hiện chậm phát triển về tâm vận động nhưng đến tuổi nào đó (thường trước 3 tuổi) lại phát triển nhanh đuổi kịp trẻ cùng tuổi. Do vậy, cần phải khám theo dõi cẩn thận sự phát triển của trẻ thì mới có kết luận chính xác và đưa ra cách xử trí kịp thời.

Về điều trị: Trừ vài loại bệnh gây chậm phát triển tâm thần, có thể điều trị tốt nếu phát hiện sớm, còn đa số các loại khác, nhất là các trường hợp nặng khó có thể chữa khỏi. Do vậy việc phòng bệnh có vai trò đặc biệt như: tránh để ngạt khi đẻ, đẻ non, trẻ thiếu cân, các bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm độc, viêm não, màng não.

Bác sĩ Nguyễn Thị Hạnh